Dlaczego skowronki nie latają już w bajkach?

Jeżeli napiszę, że w książkach dla dzieci jest mniej zwierząt niż dajmy na to 40 lat temu to na pewno w pierwszej chwili się skrzywicie. A Kicia Kocia? A inne koty, psy, króliczki?  Faktycznie są zwierzęta, ale jako metafory ludzi – antropocentryczne wersje nas samych. Bo przecież Kicia Kocia chodzi na plac zabaw i do dentysty.  Owszem w bajkach pojawiają się ptaki, ale gdzie ich nazwy zwyczajowe? Nasz brak rozeznania w świecie fauny widać też w opowieściach dla dzieci. Bo proszę spojrzeć chociażby na „Dziewczynkę z tęczy” Macieja Jakubowskiego wydaną ponownie w zbiorze „Poczytaj mi mamo” w wydawnictwie Nasza księgarnia. Na początku opowieści poznajemy skowronka, który nie nosi butów, ale mieszka na polu. Potem zaraz szpaki. W zbiorze „Poczytaj mi mamo” znajduje się też kultowe opowiadanie „Kto zjadł daktyle” Danuty Wawiłow, gdzie czytamy o kawkach i szczypawkach w ich naturalnym środowisku.  Z „Wielkiej przygody małej Zosi” Marka i Jana Szymczyków […]

Continue Reading

Topinambur

Wyrywam zielsko przy płocie sąsiadki. Pokrzywy i inne pielgrzymują w stronę słońca, a ja probuję utrzymać dobre relacje sąsiedzkie. Jedną z roślin ciężko mi  jest wyrwać. Budzi we mnie podziw – jest wyższa ode mnie, szlachetna, ale budzi też jakiś pierwotny strach – pozłacane prętki zdają się ruszać, wnętrze kwiatu przypomina gąbkę, która jeżeli wsadzę tam palec – użre go. Wyrywam tylko to co konieczne, obserwując ze smutkiem wysokiego jegomościa w koronie na taczce. Potem zaczynam zasadzenie – koleżanka z pracy zaopatrzyła mnie w dziurawca, brunerę, ostnicę, dąbrówkę rozłogową, tymianek cytrynowy itd. Przekopuję grządki i zaczynam węszyć – coś pachnie tak oszałamiająco, że zanurzam nos w ziemi – znajduję bulwę przypominającą imbir tudzież mandagorę, tę z „Labiryntu fauna”. Przykładam ją do nosa i próbuję odgadnąć, co to jest – pachnie czymś między musztardą a majonezem, czymś wspaniałym, a zupełnie nieznanym, czymś orzechowym. I tak spędzam kilka godzin, kopię i wącham […]

Continue Reading

miasto jak mrowisko

Do mojego śmietnika często zachodzą freeganie zwani też kontenerowcami. W ciągu dnia para mężczyzn z kluczem.A potem nocny gość, jakby dzielili rewir. Widzę z okna latarkę, fosforyczny blask, czy to na pewno świeci od środka? Długa ręka z zegarkiem na nadgarstku wyjaśnia wszystko. Potem obserwuję jak odchodzi w noc z metalowym prętem, którym pomaga sobie w pracy. W wersji hipsterskiej miejski śmieciosystem można wspierać poprzez lokalne grupy „Śmieciarka jedzie„. Inspiruje mnie patrzenie na miasto jako na żywą tkankę, w której nieustający proces wymiany, oprócz korzyści dla stron wymieniających się, przy okazji tworzy obieg zamknięty. Nasz kameralny śmietnik podwórkowy (ma dużo wolnego miejsca) pełni rolę punktu wymiany – ja oddaję książki i ubrania, a zabrałam już m.in. donice (na zdjęciu), płaszcz czy garnek do kuchni błotnej, którą chciałabym w to lato stworzyć dla dzieci. Kolejną grupą działającą w tym ekosystemie są zbieracze puszek. Przedstawiam Wam pana Andrzeja – zbieracza z mojej […]

Continue Reading

Czarne pszczoły

Zapukał do mnie sąsiad. – Będą likwidować rój dzikich pszczół. Trzeba zamknąć okna. Miał zadyszkę, pewnie zawiadamiał wszystkich mieszkańców naszej klatki. Gdy to mówił, do mieszkania wleciała pszczoła. Pierwsza, odkąd wprowadziliśmy się tu trzy lata temu. – Pszczół? Ale pszczoły nie robią nikomu krzywdy. – To są jakieś inne pszczoły. Nietutejsze. Zamknęłam okna, jednocześnie przylepiając nos do szyby. Synek też chciał patrzeć. Tuż przed naszymi oknami na wysięgniku stali strażacy. – Kiedy będę duży, chcę zostać strażakiem – powiedział. To wydarzyło się tak szybko, że pamiętam tylko skurcz żołądka na widok deszczu martwych pszczół. Strażacy wpuścili do gniazda gaz. Tysiące maciupeńkich odwłoków znaczyło teraz chodnik. Zostawiłam dzieci z babcią i w kapciach wybiegłam na ulicę. Kilku strażaków zamiatało pszczele truchła, inni gdzieś dzwonili. Obok mnie chodził reporter z mikrofonem. To był ten moment, kiedy smutek i złość każą opanować strach i zażenowanie. Poprosiłam o wskazanie dowódcy. – Dlaczego zabijacie pszczoły? – zapytałam. – To są jakieś […]

Continue Reading